TİROİD BEZİ ULTRASONOGRAFİSİ

Tiroid bezi, nefes borusunun ön kısmında yer alan, 25-40 gram ağırlığında kelebeğe benzeyen bezdir. Vücudun metabolik hızını ayarlayan T3 ve T4 hormonlarını salgılamaktadır. Bu nedenle küçük olmasına rağmen çok önemli işlevlere sahiptir.

Tiroid bezinin normal düzeyden az ya da aşırı hormon salgılamasına bağlı olarak, diğer organlar da hızlı ya da yavaş çalışır.

Tiroid hormonlarının az salgılanması(hipotiroidi) durumunda bütün metabolizma yavaşlar. Saç dökülmesi, unutkanlık, uykuya eğilim, kilo alma, halsizlik, seste kalınlaşma gibi şikayetler ortaya çıkar.

Tiroid hormonlarının fazla salgılanması(hipertiroidi) durumunda ise aşırı terleme, saç dökülmesi, çarpıntı, sinirlilik ve hızlı kilo kaybı görülür.

Tiroid kanserleri tüm kanser vakaları içerisinde yaklaşık %1 oranında görülmekte olup özellikle kadınlarda son yıllarda artış göstermektedir.

Tiroid Ultrasonografisi Nasıl Yapılır?

Tiroid ultrasonografisi; ultrasonografi aletinin prob denen ufak bir parçası kullanılarak, yüzeysel olarak yapılır. Özellikle metabolik değişiklikler ve laboratuar tetkiklerinde tespit edilen hormonal anormallikler, boynun fizik muayenesinde tespit edilen boyut değişiklikleri ve nodül varlığı, tiroid ultrasonografisini gerektirir. Tiroid kanseri de ultrason tetkiki ile tespit edilir. Bu tetkikte, ses dalgaları kullanılır ve gebelerde de güvenle uygulanabilir.

Tiroid Bezinin İyi Huylu Hastalıkları

Guatr: Diffüz guatr ve nodüllü guatr olarak iki tipi vardır. Fizik muayene ve ultrasonografik muayenedeki en temel bulgu tiroid bezinin aşırı büyümesidir. Nodül varlığında düzenli aralıklarla ultrasonografik değerlendirme önerilir.

Tiroidit: Tiroid bezinin iltihaplanmasıdır. Kişinin kendi bağışıklık sisteminin tiroid hücrelerine saldırmasına bağlı olarak gelişir. Gebelik döneminde de meydana gelebilir. Hashimoto tiroiditi gibi kalıtsal nedenlerle de ortaya çıkabilir.

Hashimoto hastalığının yarattığı tiroiditin yakından takip edilmesi gerekir. Hashimoto tiroiditi ile papiller tip tiroid kanseri ilişkisini gösteren çok sayıda bilimsel çalışma mevcuttur. Hashimoto tiroiditinde, nodül varlığında ultrasonografik takip önemlidir.

Tiroid Bezinin Kötü Huylu Hastalıkları

Tiroid kanserlerinde sağkalım oranları diğer organların kanser türlerine göre daha yüksektir. Tüm kanserlerde olduğu gibi erken tanı çok önemlidir. Riskli nodüler lezyonların boyut ve şekil özellikleri takip edilerek ultrasonografi ile erken tanıya varılabilir. 

Papiller Tiroid Ca: En sık görülen tiroid kanseri tipidir(%60-80). Tiroid kanseri olarak tanımlanmasına rağmen nispeten daha iyi huyludur. Tiroid bezinin incelenmesi için yapılan ultrason sırasında bu konuda tecrübeli uzman radyoloji hekimi tarafından tespit edilebilir.Tiroid ultrasonu sırasında fark edilmesi halinde tiroid biyopsisi ile tanının kesinleşmesi sağlanmalıdır. 

Foliküler Tip Tiroid Ca: %10-20 oranında daha çok 40-60 yaş aralığında kadın hastalarda tespit edilir. Daha agresif seyirlidir.

Papiller tiroid ca, foliküler tiroid ca ve daha az görülen diğer tiroid kanserlerinin ultrasonografik tanısında, deneyim ve düzenli takip yaklaşımı çok önemlidir.